17.12.2019 r. - Puszcza Bukowa (Osetno), w buczynie na murszejącej kłodzie bukowej:




Zarodniki kolczaste, okrągłe 7,1-10,2 µm (średnio 8,4 µm), kolce do ok. 2 µm, podstawki 16,1-30 µm x 9,7-12,2 µm. Pomiędzy strzępkami o różnej grubości są też balonikowate twory:






Jeśli to Tomentella, to która? A jeśli nie, to...?

Przyznam Grażynko, że trochę (niestety bezskutecznie) "pokluczyłem" w tym rodzaju (bo też myślę, że to Tomentella sp.) Te dziwne strzępki "przyciemniają" nieco obraz i skłaniam się do tego, że są one obce, bo wyglądają tak jakoś "sklerotowo"?
Koniecznie trzeba potwierdzić lub wykluczyć istnienie sprzążek oraz określić kolor zarodników w wodzie/KOH? Twój pomiar podstawek chyba jest nieprawidłowy, one mają czasem przegrodę - trzeba sięgnąć głębiej (jeśli masz do nich cierpliwość). Może uda się chociaż zawęzić krąg poszukiwań. :-)

Masz Domańskiego "Mała Flora Grzybów - tom I, cz. 3"?
Nie polecam:)))
- kiedyś z ciekawości ten rodzaj na szybo przejrzałem ale nic nie KPW:(

A Przemek ma rację, te rozdęte to pewnie jakiś "OBCY PASAŻER". Kila razy je miałem pod mikroskopem, trzeba wybierać w miarę świeżo wyglądające fragmenty i najlepiej nie te najgrubsze, bo zazwyczaj są już mocno zanieczyszczone.

(wypowiedź edytowana przez mirek63 10.lutego.2020)

Bardzo dziękuję Przemku i Mirku za cenne wskazówki i uwagi:-)
Wrócę do tego tematu za kilka dni, jak mi się harmonogram poluzuje.

Przysiadłam znów to tego grzybka, a dzięki Romkowi, który dał mi namiary na fajny klucz do Tomentella (https://tomentella.de/ ) mogę coś więcej teraz napisać:
- te balonikowate strzępki rzeczywiście musiały pochodzić z jakiegoś obcego gatunku - nie znalazłam ich już w żadnym kolejnym preparacie;

- pomimo długotrwałych poszukiwań żadnej sprzążki nie znalazłam (a szukałam w kilku preparatach):


- nie znalazłam również cystyd;

- wg mnie zarodniki są brązowawe w wodzie:


- kolce na zarodnikach osiągają długość do 2,5 µm:


- podstawki rzeczywiście źle mierzyłam ale wtedy jeszcze nie wiedziałam, że mogą mieć przegrody. Teraz z kolei nie wiem po ile mogą mieć tych przegród i jak mierzyć:




Oznaczając wg linkowanego wyżej klucza doszłam do Tomentella badia.

Cyt.: "Wrócę do tego tematu za kilka dni..." - też bym chciał mieszkać na tej planecie gdzie 10 ziemskich miesięcy to kilka dni. I mają tam grzyby, i "internety". Oj zazdroszczę... :-)
Nawiązując do Twojej Tomentella, ja bym te zarodniki zinterpretował jako okrągłe i wg tego klucza była by to Tomentella spinosispora? Poza tym u T. badia chcą by podstawki chociaż częściowo zzieleniały w KOH.
Lubię Tomentella, choć chyba mnie przerastają i coraz bardziej się przekonuję, że nie ma idealnego klucza do ich oznaczania.

Oj Przemku, to tylko dowodzi, jak ten czas galopuje ale to wcale nie jest powód do radości;-)

Cyt.: "... ja bym te zarodniki zinterpretował jako okrągłe i wg tego klucza była by to Tomentella spinosispora" - początkowo się nieco obruszyłam, bo widzę zarodniki również owalne, jednak przejrzałam pracę o tej Tomentella (Cizek K. 2004. Tomentella spinosispora Čížek sp. nov. (Thelephoraceae), a new species from the Czech Republic), z której wynika, że zarodniki mają być okrągłe w widoku z przodu i szeroko elipsoidalne w widoku z boku. W opisie są jednak cechy, których nie znajduję u analizowanego grzybka:
- długość kolców powinna wynosić 2,5-3 µm, a u moich nie przekracza 2,5 µm;
- rozmiary zarodników powinny zawierać się w przedziale 7-9 µm, a tu mamy 7,1-10,2;
- w dolnej warstwie subiculum powinny być sprzążki - nie znalazłam.

Zrobiłam nowy preparat w KOH ale to chyba nie o takie zazielenienie podstawek chodziło:

Nie wiem, może zerknij TU. Te sprzążki u T. spinosispora wg nowych ustaleń z obcych strzępek pochodziły. Przy T. badia jest błąd - odwołanie dotyczy chyba 40a. Nigdzie nie czytałem by T. badia miała mieć tak regularnie okrągławe zarodniki. No chyba, że źle interpretuję te kształty - to warto rozważyć jeszcze T. fuscocinerea, która może najbardziej pasowałaby po "makro". Przepraszam Grażynko za te polemiki, ale ja tak nienawidzę tych Tomentella, że z tej złości je polubiłem. :-)

Przemku, nie przepraszaj proszę:-) Przecież zdecydowanie lepsza jest twórcza polemika niż całkowity brak zainteresowania wątkiem, a nie ukrywam, że bardzo mi zależy na tym oznaczeniu (jak na każdym z Osetna:-)

O reszcie pomyślę już jutro, bo od tej Tomentella aż głowa mnie rozbolała;-)

Poczytałam też o T. fuscocinerea, jednak i tu nie wszystkie cechy pasują.
Informacje, które udało mi się zgromadzić zebrałam w tabelkę. Za podstawę posłużyły mi opisy znalezione w Mycobanku ale korzystałam też z innych źródeł wymienionych pod tabelą.
Uwzględniłam gatunki wymieniane w tym wątku i gatunki podobne, o których była mowa w opisach Mycobanku.
Pokolorowałam cechy, które moim zdaniem odpowiadają analizowanemu tu gatunkowi.


Nie upieram się ale nadal odnoszę wrażenie, że najwięcej cech pasuje do Tomentella badia. Jeśli chodzi o podstawki zieleniejące w KOH, to z opisów wynika, że to zielenienie nie zawsze występuje. Myślę, że gdyby ono było cechą diagnostyczną, to znalazłaby się o tym jakaś wzmianka w kluczu (podobnie jak jest przy T. botryoides i T. ferruginea).

Nie wiem jak interpretować ten zapis w kluczu "jeśli zarodniki mają regularny widok kulisty 42a". Być może masz rację i powinno być "40a" czyli odesłanie do T. spinnosispora - wtedy jednak pozostaje wiele rozbieżności (rozmiary zarodników i kolców, barwa hymenoforu).
Moim zdaniem, nie można jednak wykluczyć, że błędu nie ma a autor klucza chciał w ten sposób zasugerować wyjątkowe sytuacje z zarodnikami kulistymi (?)

A może to wcale nie jest Tomemtella? Może to Botryohypochnus isabellinus?

Dorzucę jeszcze kilka zdjęć innych owocników ale znalezionych również w Osetnie 18.09.2020 r., bo patrząc na mikro myślę, że to jest ten sam gatunek. Makroskopowo wygląda nieco inaczej, jednak przy tych grzybach zmienność potrafi być bardzo duża.





zarodniki (KOH): 7,2-10,4(-11,5) x 6,7-10 µm (średnio 8,6 x 7,9 µm), Q: 1,0-1,2 (średnio 1,1):

Ale jak by co, to trzymajmy się wersji że to Tomentella isabellina. ;-) :D Przynajmniej coś z typowania będzie się zgadzać. :-)
I pomyśleć, że dosłownie 2 dni temu analizowałem ten gatunek przy okazji pewnego mojego znaleziska, którego nie jestem w stanie oznaczyć. Tyle tylko, że o makro Botryohypochnus isabellinus miałem zupełnie inne wyobrażenie, widać u Ciebie warunki świetne, to i owocniki wypasione. Ciekawa sprawa. :-)

Bardzo dziękuję Przemku za współpracę:-) Bez Twojego zaangażowania, które mnie dodatkowo mobilizowało, pewnie jeszcze długo byłaby to Tomentella sp. lub co najwyżej cf.