wysyp zarodników : bliżej żółtego niż kremowego,intensywny.

podejrzewałem, ze to może być Lepista irina, ale wysyp zarodników w świetle dziennym jednak jest
kremowy. w każdym razie na pewno brak w nim odcienia rózowego.
ale... u Garnweidnera pisze, ze wysyp jest jednak kremowy..., a atlas Flucka podaje wysyp kremowożółty...
czyli w atlasie Thomasa Laessoe i Anny Del Conte "Wielka Ksiega Grzybów" jest błędnie podany różowy
wysyp zarodników u Lepista irina.
podsumowując jest to na pewno Lepista irina.
zapach też sie zgadza, chociaż nie nazwałem go fiołkowym.

Ta sama cecha może być w zależności od grupy grzybów kluczowa albo pomijalna. Nie wiem czy poza Russula subtelności odcieni barwy wyspu zarodników są kluczową cechą diagnostyczną tj. używaną do rozróżniania gatunków.

Owszem jest kluczowa i u innych ale znacznie wyżej w systemie klasyfikacji, tj. na poziomie rodziny lub rodzaju.

Tak, że bym się za bardzo nie przejmował (ani nie wnikał) tym co piszą i jak wygląda barwa wysypu zarodników u gąsówek.

to nie jest kwestia przejmowania się tylko rozpoznawania.
mimo wszystko kolor wysypu zarodników jest chyba zwykle stałą cecha a nie zmienną.
kluczową może nie jest, ale jest jedna z cech.
a jaka jest cecha kluczowa gąsówek?
biorąc pod uwage fakt, że średnica kapelusza
wynosi do 13cm nic innego nie wchodzi w grę w tym wypadku. no i dodatkowo ten specyficzny zapach.

W Gerhadt "Der grosse Pilzfuehrer" kolor zarodników Lepista irina jest podany jako jasno mięsno-różowy, zapach słodko-aromatyczny na wysuszone korzenie fiołka.
W Laux "Der grosse Kosmos Pilzfuehrer" kolor zarodników powinien być kremowo-pomarańczowy. Tutaj również zapach powinien być na korzeń fiołka.

Muszę koniecznie wysuszyć korzenie fiołków. I powąchać.

Do cech charakterystycznych gąsówek należy między innymi: kolor zarodników (biały lub kremowy do mięsno-różowego), zarodniki "inamyloid", czyli nie zabarwiają się w roztworze jodu. Inamyloid są również Clitocybe, o które w pierwszym momencie podejrzewałem Twoje grzyby.

Gąsówki mają łatwo przesuwalne (palcem) blaszki (nie wiem jednak, czy wszystkie).

Artur już częściowo odpowiedział na pytanie.

Cechy kluczowe zależą po jakim kluczu się idzie. Natomiast diagnoza dla tego Lepista jest następująca:

"Z wyglądu podobne do lejkówek lub gąsek. Kapelusz nie higrofaniczny, mięsisty, u młodych egzemplarzy z podwiniętym brzegiem; barwy fioletowawej, niebieskawej, białawej, szarej, mięsnobrązowej, czerwonawobrązowej, żółtobrązowej. Blaszki przy trzonie zaokrąglone do mniej lub bardziej zbiegające. Trzon o powierzchni włókienkowatej. Postawa silnie przerośnięta z podłożem, z filcowatą grzybnią. Wysyp zarodników barwy blado-różowo-cielistej, kremowy, żółtawy lub białawy.
Zarodniki punktowane, rzadziej gładkie; nieamyloidalne, cyanofilne, niedojrzałe nieco zapadnięte. Cystyd brak. Sprzążki obecne.
Występowanie W Europie kilkanaście gatunków. Saprotroficzne, wyrastają na ziemi lub silnie rozłożonym drewnie. Często w czarcich kręgach."
polecam grzyby.pl

Najistotniejsze są tu zapewne cechy mikro. Najbliżej im do Clitocybe. Które na dobrą sprawę chyba tylko niecjanofilnymi i gładkimi zarodnikami się wyróżniają od Lepista.